Qeqertaq

Qeqertaq tassaavoq Ilulissaniit 90 km.-it missaannik avannarpasitsigisoq Ilulissat pigisaanni nunaqarfiit annersaata tullia. Qeqertaq taama atserneqarsimavoq kangerliumarnup Tasiusap qeqertartaani Qeqertamiinnini pissutigalugu. Inoqarfik, asimioqarfinngorsimavoq 1845-mi, nalinginnaasumillu aalisarnermik piniarnermillu inuussutissarsiuteqarfiulluni. Nunaqarfik marlunnut avitaavoq ’alleq’ umiarsualiviup tungaa kangiatunngaalu ’qulleq’ kitaatungaa. Nunaqarfik sanilerisanilu Saqqaq pitsaasumik suleqatigiipput.


Aaliangersakkat aamma Immikkoortu

Aalajangersakkat nalinginnaasut kommunimi illoqarfinnut, nunaqarfinnut asimullu tamanut atuupput. Aalajangersakkat nalinginnaasuupput aamma najukkami immikkoortut ilaanni pissutsinik eqqarsaatiginnittuunatik.

Kommunimut pilersaarummi aalajangersakkat

Pingaarnertut aaliangersakkat kommunip nunaminertanik sanaartornissamut akuersissutinik agguaassisarnerani tunngaviupput.

 

Ullumikkut Qeqertami sullissinerup pitsaassutsimigut inissisimanera, inissanillu neqeroorutit, minnerpaamik attatiinnarniarneqarput. Anguniagaq tassaavoq, aalisarnermik takornariaqarnermillu inuussutissarsiuteqarnerup, ataavartumik ineriartortinneqarlutillu nukittorsarneqarnissaat. Pingaartumik aalisarnermik inuussutissarsiuteqarneq tunisassiornerlu ineriartortinneqarlutillu nukittorsarneqassapput, ilaatigut nunaminertanik aalisakkanik tunisassiornermut nikerartumut atugaasanik, naammattunik atugassaqartitsinikkut. Aammattaaq takornariaqarnermik inuussutissarsiuteqarneq ineriartortinneqarsinnaavoq nunaqarfik sanilerisaq Saqqaq suleqatigalugu. Naggataatigullu illoqarnermi atugarisat ataatsimoortarfiillu pitsanngorsarneqartariaqarput nutserneq pinngitsoortinniarlugu, kiisalu illup iluani silamilu periarfissat naammaginartumik sinaakkutsernissaat qulakkeerneqartariaqarpoq, nunaqarfmmi uummaarissumik peqatigiiffeqarneq ataatsimoornerlu qulakkeerniarlugit.

Qeqertaq 2017-imi 108-inik inoqarpoq. Nunaqarfik piffissami 1977-miit 2006-mut alliartupiloorsimavoq, tamatumali kingornatigut innuttaasut ikiliartuaaginnalersimallutik. Siumut isigisumik naatsorsuutigineqarpoq innuttaasut amerlassusaat aalaakkaalissasoq, taamaattumillu pilersaarusiorfiup iluani pingaartumik isaterinermut atatillugu, nutaanik tamakkununnga taartaasussanik sanaartortoqarnissaa pisariaqartinneqassaaq.

Illut amerlanersaat tassaapput ilaqutariit illui ataasiakkaat qaliaqanngitsut imaluunnit aappaa avillugu qaliallit. Illut ilarpaalui iluarsaattariaqalernikuupput.

Kommuneplani malillugu Qeqertami illuliorfissanut inissaq sinneruttoq illunut 20-t missinginut naapertuuppoq

Nunaqarfimmi inuussutissarsiutit annersaraat qaleralinniarneq. Aalisagaq, Qeqertaq Fish-ip tunisassiorfianut, ingerlannera Royal Greenland-miit 2013 tiguneqartumut, tunineqarlunilu suliarineqartarpoq. Siusinnerusukkut aalisakkat assigiinngitsut aalisarneqarlutillu tunisaasarsimapput, eqalussuit allallu. Nunaqarfik aammattaaq, ilaatigut Ilulissaniit angallatit atorlugit, takornarianit amerlangaatsiartunit tikinneqartarpoq.

Talittarfiit marluusut eqqaat nuugajuttat ilanngullugit talitarfinnut oqartussaaffeqarfissatut Naalakkersuisuniit toqqarneqarnikuuvoq.

Nunaqarfimmi suliffiit annertunersaat aalisarnermut attuumassuteqarput, aammali – annikikkaluamik – takornariaqarnermut – kiffartuussivinnut, pisiniarfimmut, atuarfimmut nunaqarfimmilu kommunip ingerlatsiviinut allanut tunngallutik. Ataatsimut isigalugu 2010-miit Ilulissat nunaqarfiini sulisoqarneq annikitsunnguamik kinguariaateqarfiusimavoq. Ilulissat pigisaanni nunaqarfinni sisamaasuni 2015-imi suliffissaaleqisut procentiat katillugit 6,7-iuvoq, tamannalu Ilulissaniit (7,7 %) appasinnerulluni. Ilulissani nunaqarfiit aamma Uummannami nunaqarfiit katillugit 6,7 %-inik suliffissaaleisoqarput taamaalillunilu Avannaata Kommuniani appasinnerpaalluni kiisalu kommunimi agguaqatigiissitsinermiit aamma appasinnerungaatsiarluni (9,1 %). Ilulissat pigisaanni nunaqarfinni suliffissaaleqineq aamma nuna tamakkerlugu agguaqatigiissitsinermiit appasinneruvoq (9,1 %).

Kommuneplani malillugu inuussutissarsiutinut umiarsualivimmullu siunertanut sanaartorfissatut sinneruttoq 1.000 m² missiliorlugit angissuseqarpoq.

Qeqertaq helistop-eqarpoq nunaqarfiup avannaani 500 m missiliorlugit ungasitsigisumiittumik. Angallassinerit allat, sapaatip akunnikkaartut, Diskoline atorlugu imaatigut pisarput. Nunaqarfik annikitsuinnarnik aqqusineqarpoq aqqusineeqqatut taasariaqarnerusunik, avannaani eqqaavissuarmiit kujammut umiarsualiviup tungaanut isorartussusilinnik. Eqqakkat eqqaavissuarmi katersorneqartarput aammattaaq tassi anartarfiit imaarneqartarput. Nunaqarfiup eqqakkanut ikuallaavia atorsinnaanngilaq, eqqaavissuarli inissilluagaavoq, nunaqarfimmut akornutaajunaarlugu.

Teknikkikkut ingerlatsineq qaffasinnerusoq Nukissiorfimmiit ingerlatarineqarpoq. Imermik pilersuineq imaanik tarajuiaanikkut pisarpoq, maqitsivinni aaneqartartumik, nunaqarfimmili illut namminerisamik oliefyr-it atorlugit kiassarneqartarput. Eqqakkanut kuuffeqanngilaq. Inaallagissamik pilersuineq inaallagisssiuut diesel-itortoq atorlugu ingerlanneqarpoq. Tankeqarfik, isumaannaallisaanemut killeqarfilik, umiarsualiviup kujammut nuaniippoq.

TELE Greenlandip oqarasuaatit assigissaallu atorlugit attaveqarneq isumagisaraa.

Nunaqarfik meeqqanut atuarfeqarpoq (Iisap Atuarfia). Atuarfik 16-it missaanni atuartoqarpoq atualeqqaaniit 9. klassimut. Taassuma saniatigut niviarsiamut nakorsiartarfeqarpoq, ataatsimoorussamik sannaveqarluni aammattaaq KNI pisiniarfeqarpoq. Meeqqanik paarsisarneq ulluunerani angerlarsimaffinni paarsisarneq aqqutigalugu aaqqitaavoq.

Nunaqarfimmi illuliat pisoqaanerit umiarsulivimmiipput handelip ingerlatsivigisimasaani, sanaartukkallu makkua eriagisarialinnut ilaapput: Quersuaq 1945-meersoq (B-40) aamma aamaruutissaasivik 1893-meersoq (B-43). Illut ullumikkut atorneqanngillat. Qeqertaq nutaanerusumik oqaluffeqarpoq 1992-mi sanaamik. Iliveqarfik nunaqarfiup kitaatungaaniippoq ajunngilluinnarlunilu.

Sumiiffimmi kulturikkut, sunngiffimilu, inuuneq atuarfimmi katersortarfimmilu eqiteruffeqarput. Taassuma saniatigut, imaani pinngortitamilu avatangiiserisami sunngiffimmi silaannarissumilu ingerlatassanut, periarfissanik ulikkaarpoq.

 

loading image
Henter...