Inuussutissarsiutinik ineriartortitsineq

Inuussutissarsiutit sulisoqarnerullu ataatsimoortinneqarnerat nuna tamakkerlugu, nunap immikkoortuini kommuninilu, aaliangiisuulluinnartumik pingaaruteqarpoq kommunit imminut nammattumik, aningaasarsiornikkullu patajaattumik inissisimallutik, ineriartornissaat qulakkeerneqassappat. Nunatta ilaani inuuffitsinni silaannap allanngoriartornera nutaanik unammilligassiillunilu aamma periarfissiivoq – inuussutissarsiutitigut pingaanertut tassaasuni aalisarnermi aamma takornariaqarnermi allannguutit inooqataaffissagut

Aalisarneq Kalaallit-Nunaanni inuussutissarsiutit pingaarnersaraat – aamma Avannaata Kommunia. Ukiuni makkunani aalisarnermiit isertitat annertusarneqarnissaat sammineqartorujussuuvoq – minnerunngitsumik qalerallit eqqarsaatigalugit – immikkut isiginiarneqarput aningaasarsiornerup aalisagartassanillu piujuaannartitsinissap qulakkeerneqarnissaat. Maannakkorpiaq ineriartorneq, annerusunik nutaaliaasunillu aalisariutinik inerisaanissamut sammivoq, tamatuma umiatsiaararsorluni aalisarneq qangaaniilli ingerlanneqartoq tatineqartippaa. Tamakkua qaavisigut silaannaap pisusaata allanngoriartornera aalisakkat sorliit nassaassaanerinut, pisarisinnaasat sumiiffiinut peqassutsimullu, sunniuteqassaaq. Ilami annikitsuinnarmilluunniit allanngortoqarnera inuussutissarsiummut annertuumik kinguneqarsinnaavoq, aalisariutinik, aalisarnermi atortunik nunamilu aalisakkerivinnik allanngortitsinernik kinguneqaratarsinnaasumik. Illuatungaanili inuussutissarsiutinik isertitaqarfiusinnaasunillu nutaanik takkuttoqarsinnaavoq, eqqumaffigineqarnissamik suliniuteqarfigineqarnissamillu pisariaqartitsisunik.

Ukiuni qulikkaani kingullerni Kalaallit-Nunaanni takornariaqarneq annertuumik ineriartorfiusimavoq. Avannaata Kommunia nalunngilluinnarparput, Avannaani pitsaassutsinik periarfissanillu immikkuullarilluinnartunik peqarluta. Ilulissat Kangerluat UNESCO-mit eqqissisitaasoq annertuumik nutsuisuuvoq, Qeqertarsuullu Tunuani ukiut ingerlanerini takornarianik inuussutissarsiuteqarnermik annertuumik pitsaalluinnartumillu pilersitsisoqarsimavoq. Ineriartortitsinissamulli periarfissat suli annertupput amerlallutillu. Kangerluk pillugu Ilisimasaqarfik nutaaq atorlugu siunisssami kommunimi takornariaqarnikkut nutaamik aamma annertunerusumik immikkut soqutiginninneq pilersinneqassaaq. Silaannaap pissusaata allanngoriartornerata piffissaq takornariarfiusartoq tallisissinnaavaa, avannarpasinnerusumilu misigisassanik ornitassanillu nutaanik inerisaanissaq periarfissaqartilerlugu, assersuutigalugu ilungersuanartumik takornariarneq aamma kaperlaap ataani takornariarneq.

Aatsitassarsiorneq uuliasiornerup-, gassinik- aamma aatsitassanik suliaqarfimmiittoq kommunimi inuussutissarsiutitigut ineriartornissamut annertuumik sunniuteqartussaavoq taamaalillunilu inuussutissarsiorfiit pingaarnerit pingajuattut siunissami inississinnaasoq. Aatsitassatigut allatigut periarfissat tassaapput sikunik aamma imermik tunisassiornerit. Taammaattumik ilinniartitaanikkut aamma ilinniartitsinikkut ukiuni tulliuttuni annertuumik aallussisoqassaaq, siunissami kommunimi aatsitassasrsiorneq pingaarnertut inuussutissarsiutigineqalerniassammat. Kisianni 2017 pilersaarusiornermi Periusissiammi maannakkut kommunimi inuussutissarsiutit pingaarnerit marluusut immikkut sammineqarput; aalisarneq aamma takornariaqarneq.

Namminersorluni inuussutissarsiutinut minnerusunut ilaatigut ilaatinneqarpoq piniartuuneq, tassaasoq kalaallit nunaqavissut qangaaniilli issittumi inuussutissarsiutaat. Piniartuuneq ukiuni untritilippassuarni Kalaallit-Nunaanni pingaaruteqarluinnartuusimavoq – aningaasarsiornermi, inuit inooqatigiinneranni, kulturimi kinaassutsimullu tunngatillugu. Illoqarfiit minnerusut nunaqarfiillu piniarnermik suli pinngitsuuisinnaanngillat, inuussutissarsiulli sakkortuumik tatineqariartorpoq, piniartullu, inuussutissarsiumminni atugassarititaasut ilungersunartut pissutigalugit, ikiliartuinnarlutik. Taamaattorli pingaaruteqarpoq, Avannaata Kommunia namminersorlutik inuussutissarsiutillit aallarnisaasullu ingerlatsiuarnissaat kaammattorneqartuarnissaallu. Tamanna uummarissarneqassaaq, kommunip Destination Avannaata Kommunia, inuussutissarsiuteqarfiillu allat akornanni, ataatsimoorullugu immersuiffigineqarneratigut, assersuutigalugu illu aallarnisaavik, siuarsaanermut, siunnersuinermut, suleqatigiinnermut paasisanillu avitseqatigiinnermut, silittumik sinaakkutsiullugu.

Silap pissusaata allanngoriartornerata kinguneratut, Kalaallit-Nunaanni ullumernit allaanerusunik amerlanerusunillu nunalerinermiit tunisassiaqalernissamut periarfissaqalerpoq. Periarfissaq tamanna, ilimanarpoq aamma Kalaallit-Nunaata kitaata avannaaniittoq, kommunip nangittumik misissuiffigerusuppaa pilerinarsarlugulu – ilaatigut nunaminertanik pilersaarusiorneq aqqutigalugu.

Anguniakkat

  • Suliniutit ingammik aalisarnermi- aamma takornariaqarnermi inuussutissarsiutinut sammitinneqassapput, kiisalu ungasinnerusoq eqqarsaatigalugu aatsitassarsioratarsinnaanermut, kiisalu najukkami tunisassianik avammut tuniniaanerit, matumani imermik aamma sikunik tunisassiornerit ilanngullugit.
  • Mittarfiit aamma umiarsualiviup siunissami allilerneqarnissaasa qulakkeerneqarnera, kiisalu mittarfinnik pingasunik nutaanik pilersaarusiornermi siunissami pisariaqartitanik aamma ineriartortitsinissamut periarfissanik piareeersimasuutitaqarnissaq, matumani timmisartunik- aamma aalisariutinik anginerusunik tigooqqaasinnaaneq, umiarsuarnik takornariartaatit kiisalu silaannakkut- imaatigullu angallneq takornariaqarnermut aamma aatsitassarsiornermut attuumassuteqartut ilanngullugu.
  • Kommunip Kalaallit-Nunaanni takornariaqarfittut annerpaatut inissisimanera attatiinnarneqassaaq nukittorsarneqarlunilu, ilaatigut nunaminertanik atugassiinikkut aamma angallannermi periarfissat pitsanngorsarnerisigut kiisalu takornarianut inissiisarfiit ornitassallu pioreersut nutaallu annertusarnerisigut.
  • Suliniutit mikinerit takornariaqarnermi aallartisarneqassapput, matumani illoqarfimmi kusassaanerit aamma isaariat pitsaaernusut kommunimi piffinni tamani takornariaqarnermik kivitseqataasusat.
  • Kommunimi takornariaqarnermi ussagarfiusut avannamut siaruarterniarlugit takornariaqarnerlu inerisarniarlugu nutaamik eqqarsartoqartariaqarpoq. Taamaalilluni siunissami inuussutissarsiutip siuarsarnissaanut nutaaliornerit aamma takornariaqarneq pillugu nutaanik periutsinik ineriartortitsinerit anguniagassatut siunniunneqarput.
  • Kommunip nukittuffii atuutereersut aallaavigalugit takornariaqarnermi naalakkersuinikkut angunigassiortoqassaaq, kiisalu tajkornariaqarnerup tamarmiusup atituumik naliliutaasa tigussaasumik anguniassiisoqassalluni aamma ornitassaqqissunik takornarisdsanik amerlanerusunik qarmaasinnaaneq attassisinnaanerillu ineriartortinnissaat ilanngullugu.
  • Inuussutissarsiorneq siunnerfilimmik silittumillu ineriartortinniarlugu nunaminertanik sinaakkuttanillu qulakkeerinnittoqassaaq, akilersinnaasumik ingerlatsineq silallu pissusaanut naleqqusarneq pingaarnerutillugit. Tamanna ilaatigut pissaaq, kommunip illoqarfiini nunaqarfiinilu ataasiakkaani inuussutissarsiornerup ineriartortinneqanissaanut periarfissat nalunaarsorneqarnerat, aallaavigalugu.
  • Inuussutissarsiutit ineriartortinneqarnerannut sinaakkutsiussat ilaatigut nukittorsarneqassapput, kommuni tamakkerlugu allaffissornerup eqaatsumik, pitsaalluinnartumik assigiimmillu ingerlanneqarneratigut.
  • Takornarianik inuussutissarsiuteqarnerup ineriartortinneqarnera asip pilersaarusiorfiginerani eqqarsaatigut ilanngunneqassaaq.
  • Kommuneplani sinerissap avataani aatsitassarsiornermillu inuussutissarsiutit ataavartumik ineriartortinneqarneranni akuussaaq, matumani pinngortitamiit atortussiassanik atuinermi nunaminertanik tunniussaqarnermigut.
  • Kommunalbestyrelsip illu aallarnisaavimmik uuliamullu allaffimmik pilersitsisinnaanermut periarfissat misissorniarpai, ilaatigut aallarnisaasunik siunnersuinermi qitiusussamik, kiisalu sinerissap avataani ingerlatanut attumassutillit ingerlanneqarneranni sullivissatut.
  • Taamaalilluni illu aallarnisaavimmi ingerlatat iluaqutaasumik ilinniagaqaqqinnermi ilinniakkanillu allannguinermi ingerlatanut ilaatinneqarsinnaanerat eqqarsaatigineqarsinnaavoq, sulisinnaasut piginnaasallit amerlisarnissaat siunertaralugu, aamma – minnerunngitsumik nunaqarfinni – aallaaniarnermik piniarnermillu inuussutissarsiutillit allamik sammiveqalernissaat toqqammavissinniarlugu.
  • Nunalerinermik misileraanermut nunaminertamik tunniussaqarsinnaaneq periarfissaajuassaaq. Siunisssami pilersaarusiornermi misileraalluni naatitsisarnerniit misilittakkat ilaatinneqalissapput, matumani misilittakkat nunaminertat oqquartani pitsaasuni il.il. inissisimanissaannut tunngasut.